Stemmen van orgels
Het stemmen van een orgel is een precieze klus en vergt vakmanschap. Om te voorkomen dat een orgel ontstemd gaat klinken, kan een tijdige stembeurt, uitkomst bieden.
Een orgel kan drie pijp-families herbergen; die ieder op hun eigen manier gestemd worden.
- Prestanten: Labiaal- of lippijpen (labium=lip), corpus van boven open.
- Fluiten: Idem, corpus van boven half of geheel gedekt.
- Tongwerken: Linguaal- of tongpijpen (lingua=tong) Boven de tong bevindt zich een (schal-)beker.
Omdat tongwerken vanwege de temperatuur wisselingen onstemd kunnen raken t.o.v. de labiaal pijpen, worden zij wanneer nodig gecorrigeerd. In veel gevallen kan de organist zelf de tong-werken stemmen. Ook De Orgelmaker kan u zonodig daarbij van dienst zijn.
Tijdens de periodieke stembeurt worden ook de tongwerken gecontroleerd op intonatie-gebreken, aanspraak en algemene conditie.
Wat kost het stemmen van mijn orgel?
De kosten van het stemmen van een orgel zijn vooral afhankelijk van de omvang van het orgel, het aantal pijpen dat gestemd moet worden etc.
Ook de aanleg van uw orgel speelt een rol bij het stemmen. Bepaalde orgels vergen meer tijd bij het stemmen, omdat zij minder goed toegankelijk zijn. Neem gerust contact op voor meer informatie.
Wat levert een orgel-stemming op?
Wanneer alle pijpen na een generale stembeurt weer geijkt zijn en goed op stemming zijn gebracht, zal dit resulteren in optimale speel- luister- en zangplezier! Ook is een vakkundige stembeurt goed voor het behoud van uw orgel.
Intonatie van orgels
Het intoneren van een orgel is het op orde brengen van de algehele klankstructuur.
De intonatie van een orgel is van een aantal factoren afhankelijk;
- De mensuren (afmetingen) van pijpen; wijde pijpen hebben meer grondtoon dan enge (dunne) pijpen.
- De aanleg van de pijp zelf op onderdeel niveau.
- De orgelkast als akoestische ruimte.
- De omvang en hoedanigheid van de aanleg van de windvoorziening.
- De aanleg van windlade; bijvoorbeeld ruim opgezet of juist kleine ruimte voor de pijpen.
- De druk van de wind waarmee de orgelpijpen aangeblazen worden.
Bij elk register (stem);
- Moeten pijpen onderling goed klinken, o.a. geen ongelijke klanksterkte.
- Moeten pijpen goed aanspreken, niet te trage of te agressieve aanspraak.
- Mag het karakter niet verloren gaan. Dat wil zeggen, dat een orgelregister de juiste (klank)kleur moet hebben.
- Bij samenspel moeten alle stemmen (plenum) goed met elkaar samensmelten, zodat ook de totaalklank aantrekkelijk is.
Wat levert een intonatie op?
Bij een intonatie worden de gebreken, oneffenheden en schade aan de pijpen verholpen.
Een orgel behoort na een goed uitgevoerde intonatie-beurt mooier en beter gaan klinken!
Op zoek naar een vakman voor stemmen en intoneren?
Neem dan contact op met De Orgelmaker voor meer informatie.
Voorbeelden van ons werk
(klik voor vergroting)